Stenoza pilorusa označava suženje otvora koji odvaja želudac od početnog dijela tankog crijeva ili dvanaesnika. Do ovog poremećaja dolazi zbog zadebljanja mišićnog dijela pilorusa. Ovaj dio inače se opušta kako bi hrana mogla napustiti želudac i ići prema tankom crijevu. Ako dođe do zadebljanja, pojavljuju se simptomi poput povraćanja sadržaja bez žuči.

Stenoza pilorusa je obično urođena te se pojavljuje u prvim nekoliko tjedana do mjesec dana života kod beba. Obično se razvija između 2. i 6. tjedna kod novorođenčeta. Uzrok nije potpuno poznat.

Što je stenoza pilorusa?

Kongenitalna hipertrofična stenoza pilorusa ili HPS se obično prezentira u ranim tjednim života. Osim što je poznato da se radi o suženju otvora koji je uzrokovan zadebljanjem pilorusa, na stenozu pilorusa može ukazati i masa koja se osjeti prilikom palpacije u srednjem ili desnom gornjem dijelu abdomena kod novorođenčeta. Ta masa je obično veličine ploda masline.

Kod stenoze pilorusa nije sigurno radi li se o anatomskom suženju ili hipertrofiji ili zadebljanju mišićnog sloja pilorusa ili piloričkog sfinktera. Pilorus je izlazni dio želuca čiji se široki dio sužava u pilorični kanal. Obilježen je zadebljanjem kružnog sloja glatkih mišića koji su zaslužni za otpuštanje želučanog sadržaja kroz pilorični otvor u dvanaesnik.

Češće se pojavljuje kod muške djece

Stenoza pilorusa se češće pojavljuje kod muške nego kod ženske djece. Ako se radi o prvom djetetu, a muško je, vjerojatnost za razvijanje stenoze piloruse je četiri puta veća. Stenoza pilorusa se pojavljuje na oko dvoje do sedmero novorođenčadi na 1000 živorođenih.

Neki podaci pokazuju da kod djece koja su hranjena na bočicu postoji veća šansa za razvijanje stenoze piloruse nego kod onih koja su bila dojena. Konkretno, pokazalo se da hranjenje na bočicu u prva četiri mjeseca života četverostruko povećava rizik za razvijanje stenoze piloruse. Utjecaj na pojavu ovog poremećaja imaju i životne navike. Pokazalo se kako majke koje puše imaju do dva puta veći rizik za rođenje djeteta sa stenozom pilorusom.

Simptomi stenoze piloruse

S obzirom na to da se stenoza pilorusa obično pojavljuje između 2. i 6. tjedna života kod beba, važno je obratiti pozornost na ponašanje nakon hranjenja. Glavni simptom je povraćanje u mlazu ubrzo nakon hranjenja te u tom sadržaju nema žuči. Za razliku od drugih želučanih problema i bolesti, poput gastroezofagealnog refluksa, kod stenoze pilorusa dijete i dalje normalno jede i doima se sasvim dobro. Zbog čestog povraćanja može doći do dehidracije kod djeteta koje dolazi postupno.

Na dodir trbuha kod djeteta je moguće opipati masu u gornjem dijelu abdomena veličine masline, ali i vidjeti valove želučane peristaltike kako idu s lijeva na desno.

Kako stenoza pilorusa napreduje dijete počne gubiti na težini i počinje pokazivati znakove dehidracije. Primjer je i suha pelena, točnije manjak mokraće koji može trajati nekoliko sati ili dana.

Među drugim simptomima koji pokazuju da se dijete ne hrani kako bi trebalo su glad, podrigivanje, kolike i gubitak vjetrova.

Dijagnoza i liječenje stenoze piloruse

Da bi se ustanovilo radi li se o stenozi pilorusa potrebno je provesti ultrazvučnu pretragu abdomena koja će pokazati zadebljanje pilorusa. Ako to na ultrazvuku nije jasno vidljivo, pregled se može ponoviti ili učiniti kontrastna pretraga gornjeg dijela probavnog sustava. Rijetko je potrebna endoskopska pretraga.

Nakon što se ispravi dehidracija i nadoknade elektroliti, liječenje uključuje uzdužnu piloromitomiju. Riječ je o zahvatu kojim se sluznica ostavlja nedirnutom, a razdvajaju se zarezani mišićni slojevi. Rijetki su slučajevi blagog oblika bolesti koji se mogu liječiti medikamentozno.

Dan nakon operacije dijete se može normalno hraniti.